Evet, zorum ne? Zorum şu : Sahip olmaktan hep kaçındım, uzak durmaya çalıştım. Bidiğim bir şey varsa, öteki insanlarla paylaşmayı sevdim. Buna bana hep zevk, hatta sevinç verdi.
Bir yerde mi okudum, bir yerde mi dinledim şimdi pek iyi hatırlayamıyorum yarasalar bile topladıkları besinleri, toplayamamış yarasalara veriyorlar. Geçen akşam bir programa gözüm takıldı. Bir süre izledim. Bir kadın yazar / fotoğraf sanatçısı anlatıyor. Afrikada bir yerde çocuklar bile kendinden daha küçük çocuklara elindeki şeker kamışınının bir parşasını kırıp veriyor. Bana öyle geliyor ki iyiden iyiye incelersek bu Hobee’in Homo, hominus lupus tezini çok büyük ölçüde çürüten bir şey. Ne diyordu Hobes “insan insanın kurdudur” Acaba öyle mi ?
Ben bütün evrende bir çatışmadan çok bir yardımlaşma seziyorum. Bu sezme olayı da bir başka güç insanda. Berkson’un intuzyalizm dediği. İslamın feraset dediği. Bir başka şeyide sezmemek mümkün değil. Bir akşam arkadaşlarla oturuyoruz. Sohbet derinleşti. Bir yerde ben Hamurabi Kanunlarında Solon’un kanunlarında, oradan kutsal kitaplara bir çok aynı şeyleri ortak noktaları bulabilirsiniz dedim. Roger Garaudy’nin “İnsanların Medeniye Destanı” adlı kitabına bir bakın gözden geçirin. Gılgamış Destanı’ndan, Mayaların kutsal kitaplarına değin hepsini bir bir inceleyin, didikleyin ortak şeyler bulmak hiçte zor değil.
İnsanoğlundaki töz; İlahi töz eğer samimi ise, ihlas sahibi ise bir takım ortak noktalarda buluşabiliyor. Gençlik yıllarımda Afrikanın göbeğinde yaşayan boyları kısa Pigme kabilesinin yaşamını okumuştum. Bir çok ilginç adetleri olmasına karşın onlarında ahlak kurallarına dair bir takım kuralları var. Avustralya’da yaşayan Aborjinlere bakın aynı şeyleri tespit edersiniz. Dinler tarihini Max Müller’den, Dr. Ali Şeriati’den, Eliadi’den inceleyin. Animizim, Latemizim ve Fetizim de bile bir kutsal ve onun getirdiği ahlaki bir düzen bulmak mümkün. Demek ki ilahi bir töz olan akıl eğri ile doğruyu bulabiliyor. Buna en somut bir biçimde İslam’da Mutezile ekolüne mensup düşünürlerde rastlamak kolay.
İlahi mesaj erişmemiş toplulukların, kabilelerinde kendilerine özgü ahlaki bir yaşantıları, hayatlarını ahlaki düzenin getirdiği hukuk içinde sürdüre götürdükleri bir gerçek. Bunları şunun için düşündüm. Bir vesile elime geçen eski bir tapınak duvarındaki yazıtı aynen size aktarıyorum. “Gürültü ve patırtının içinde sükunetle dolaş; sesliğin içinde huzur bulduğunu unutma” başka türlü davranmak açıkça gerekmedikçe herkesle dost olmaya çalış. Ama kimseye teslim olma. Hayatına girecek insanlar hariç.
Telaşsı açık seçik konuş. Bu esnada başkalarına da kulak ver.
Aptal ve cahil oldukları zaman bile dinle onları, çünkü bu dünyada herkesin bir hikayesi vardır. Yalnız planların değil, başarılarının da tadını çıkarmaya çalış. Ne kadar küçük olursa olsun işinle ilgilen hayattaki kaynağın odur. Olduğun gibi görün, sevmediğin zaman sever gibi yapma. Eğer sevdiysen ne pahasına olursa olsun sürdürmeye çalış.
Aşka burun kıvırma sakın, o çöl ortasında çimenli bir yerdir. Yılların geçmesine öfkelenme, Gençliğine yakışan her şeyi gülümseyerek teslim et geçmişe.
Ara sır isyana yönelecek gibi olsan bile, hatırla ki; kainatı yargılamak imkansızdır. Onun için kavgalarını sürdürürken bile kendi içinde barış içinde ol.
Görmeye çalış ki, bütün pisliğine ve kalleşliğine rağmen dünya yine güzeldir.
Yaa böyle işte neresine itiraz edeceksiniz ki bunun. Buradan gidecek bir arkadaşı uğurlamak üzere birkaç arkadaş bir araya gelmiştik. Güzel bir ortamdı. O arada bir konuşma yaptım. Ve dedim ki; hayat güzeldir. Çirkinlik, kötülük arızı olan bir şeydir. Sevdiğiniz insanlarla birlikte olursan, ve sevdiğin işi yaparsan çok büyük ölçüde mutlu olursun vs.
Yeter ki sen güzellikleri görmeye çalış. Hz. İsa havarileri ile birlikte gidiyorlarmış. Yolda bir köpek leşne rastlamışlar. Hvarilerden biri; öf ne kötü kokuyor, demiş. Hz. İsa Köpeğin dişleri ne kadar güzel demiş. Yaşadıklarımızı bir çömleğin güzel kulpundan yakalamak zor ama yapabiliriz.
Biraz çaba, biraz zihne ışık tutacak bir mesaj.
