Evet, hep hüzün kapladı her yanı.
Ağlayan insanlar, ses veren küçük çocuklar, enkazdan çıkarılırken.
Bütün bunlar, evet, hayat var ve hayat devam edecektir, diyor.
Öyle bir yanıt çığlığı. Bir avcının tüfeğini doğrultup ateşlemesi sırasında birden bir çığlık atan ve daldan havalanan bir kuşun; “Ben yaşamaktan yanayım.” demesi gibi.
Fichte “ödev” diyor.
Tanrı insana bir sorumluluk yüklemiş. Hayat kutsaldır.
Arkadaşlarla birlikteyiz, bir ara belki bir kitap olacak bir konunun iskeletini teşkil edecek bir konuyu ortaya koydum. İnsan psikolojisi, kutsal ve sanatın doğuşu. Bununla bütün amacım müzik, resim, drama vesaire nasıl doğdu, anlatmaktı.
Bir şeyler dendi. Nimet; “Erdoğan Ağabey, kutsal hep var mı?” diye sordu. Evet, var. Kutsal hep olmuş insan hayatında.
Hüzün de var insanın hayatında. Mario Levi ne güzel anlattı bunu bir programda. Hüzün çok kez bir başka şeyi ortaya çıkarır. Bir yaratıcılığa yol açar, dönüşür. Bir merhem olur, acıyı tedavi eder.
Kahramanlar doğar.
Bu deprem sırasında birçok kahraman görmek nasip oldu, bunları gördük, seyrettik.
İnsanın o yanı var.
Erdemli, fazilet sahibi insanlar, ad vermek istemeyen koca koca yardımlar ile el uzatan yardıma muhtaç insanlara, fakat haberciler ricada bulunan, ad vermeyin, diyen insanlar var. Reklam için yapmıyoruz bunları, diyen insanlar var daha.
Bunların yüzü suyu hürmetine hayat, hayat ağacı besleniyor. Devam, diyor. Umut artıyor.
Umudun olmadığı yerde hiçbir şey olmaz.
Sait Faik bir hikayesinde “Domatesler ve Kırmızı Karanfiller”. Bunu ilk kez ne zaman yazdım; elli yıl önce bir gazetede.
Kum, çakıl bir araziyi kazar, çapalar. Umutludur ve orada nar gibi domatesler, kırmızı karanfiller yetişir. Ümit olmazsa olmaz, hiçbir şey olmaz.
O ümidi de yeşertmek gerek. İnsana yeniden hayal kurmasını, kendinde bu gücün ve bu istidadın bulunduğunu hatırlatmak gerek. Ve onun gülümsemesini, gözlerinin ışıl ışıl bakmasını sağlamak gerek.
Oktay Rıfat bir şiirinde:
Ölsem desene,
Yok, yağma yok.
Yaşamak güzel.
Der.
İnsan büyük travmalar yaşar. Acılar yaşar. Buna bir destek gerekir. Bu psikolojinin işidir.
Sosyal psikolojinin işidir. İnsan kendini onarabilir ama bu zor bir meseledir, kimi kez yardıma ihtiyaç duyabilir.
Erdoğan Sunar
