İnsanlar, Dünya da ki kitlesel savaşların çoğalması, sefalet, açlık, ölümler, yaralanmalar vb. sonucunda çare aramaya koyulmuştu. Bunun üzerine, Kızıl Haç ın 1863 de Cenevre de kurulmasından sonra Osmanlı İmparatorluğu’nda da bu konu gündeme gelmeye başlamıştı. Askeriye de ve Tıbbiye çevrelerinde bu konu tartışılmaya başlanmış.
O dönemin önemli tıp adamlarından Dr. Marko Paşa, Dr. Abdullah Bey, Dr. Kırımlı Aziz Bey ve Serdar-ı Ekrem Ömer Paşa’nın girişimleriyle Kızılay, 11 Haziran 1868 tarihinde “Osmanlı Yaralı ve Hasta Askerlere Yardım Cemiyeti” adıyla kurulmuştur.
1877’de “Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti”, adını aldıktan sonra Cumhuriyet ile birlikte kuruluşa “KIZILAY” adını Ulu Önder Atatürk vermiştir.
Kurulduktan kısa bir süre sonra Osmanlı topraklarında şubeler açarak örgütlenmeye başlanılmıştır. İstanbul dan sonra;
İzmir, Bursa, Hanya, Trabzon, Adalar, Ayestefanos (Yeşilköy)- Bakırköy, Kadıköy, Erenköy- Göztepe, Kütahya, İznik, Bodrum, Gemlik, Maçka , Atina,
XX.yy. başlarında İznik siyasi ve ekonomik önemini yitirmiş olsa da ülkedeki ve Dünya’daki gelişmeleri izleyebilenler çağın gelişmelerinden uzak kalmıyorlardı. Hala İznik Halkı’nın, ülkedeki gelişmeleri yakından takip ettiğini göstermekte olduğunun kanıtıdır.
Özellikle Balkan Savaşları’nın sonuçları Osmanlı topraklarını etkilediği gibi İznik’i de etkilemiş, göç dalgası İznik’e de ulaşmıştı.
Bunun sonucunda da İznik te de Kızılay Şubesi 28 Teşrin-i Evvel 328 de (31 Ekim 1912) kuruldu;
Başkanlığını Eşref-i Rumi Dergâhı Postnişini Şeyh Esad Efendi,
Yönetim Kurulu olarak da;
Belediye Başkanı Ömer Efendi
Düyunu-ı Umumiye Memuru İsmail Hakkı Efendi.
Reji (Müşterek-ül Menfaa İnhisarı Duhanı Devlet-i Aliye-i
Osmaniye ) memuru Sefer Bey
Eşraftan Halil İbrahim Efendi (Gürsoy)
Eşraftan Mahmud Efendi (Çandarlı ahvadından)
Eşraftan Ali Osman Efendi (Akıncı/Cambazlar)
Eşraftan Ömer Lütfü Efendi den oluşuyordu
Bu üyelerin dışında da A-za-yı Mu’avine (Yardımcı/yedek Üye) olarak da 52 İznikli bulunuyordu.
Kuruluşunu tamamlayan Cemiyet tarafından İstanbul da ki genel merkeze de 2.319 kuruş nakdi yardım da gönderildi * (1912 kuru: 1$=0,23kuruş)
Osmanlı topraklarında O dönemde oldukça önemini yitirmiş İznik kasabasından daha büyük şehir ve kasabalardan önce böyle bir örgütlenmenin yapılması dikkat çekmektedir.
Sonuç da bu konuda duyarlılık gösteren İznik Halkına ve ona önderlik yapan kurucu üyeleri minnetle yad ederken Ruhları da şad olsun
